Vegan beslenme hakkında az ya da çok mutlaka bir şeyler duymuşsunuzdur. Sosyal medyada, haberlerde ve gündüz kuşağı sağlık programlarında sıkça gündeme gelen bir konu oldu.
Tabi bu mecralarda, aslında ne olduğuna dair pek bilgi olmuyor. Daha çok ‘bu ünlü sağlığını vegan beslenmeye borçlu’ ya da ‘şu doktor vegan beslenme için şöyle dedi’ gibi magazinsel içeriklerle karşılaşıyoruz.
Peki gerçekte nedir Vegan Beslenme? Vejetaryen beslenmeden farkı nedir? Bir kişi neden vegan beslenmeyi seçer?
Bunlardan önce cevaplamamız gereken başka bir soru daha var aslında; Veganizm nedir?
Veganizm, Vegan Cemiyeti (The Vegan Society) tarafından ”Veganizm, yiyecek, giyecek veya başka herhangi bir amaç için hayvanların her türlü sömürülmesini ve zulüm görmesini mümkün ve uygulanabilir olduğu ölçüde dışlamayı amaçlayan bir yaşam biçimidir.” şeklinde tanımlanmaktadır.
Veganların hayvan eti, süt, yumurta ve hatta bal tüketmediğini pek çoğumuz biliyoruz. Ama aslında bundan daha fazlası var. Hayvan derisinden ya da tüyünde elde edilen kıyafet, çanta, ayakkabı gibi ürünleri kullanmamaya azami özen gösteriyorlar. İpek ya da yün kullanmıyorlar.
Hayvanlar üzerinde deney yapılarak geliştirilen makyaj/ cilt bakım ürünleri, hatta mümkünse ilaçları dahi tercih etmiyorlar.
Hayvanların dahil olduğu sporlara/ yarışlara, hayvanat bahçesi ya da akvaryum gibi mekanlara gidilmesine de karşılar. Yani aslında veganlık, bir beslenme alışkanlığından çok öte, bir yaşam tarzı.
Baştaki sorumuza dönecek olursak, vegan beslenme, bitkilerden elde edilen yiyeceklerin öncelendiği bir beslenme çeşididir. Sebze ve meyvelerin yanında kuru yemişler, çeşitli tohumlar, sağlıklı yağlar ve baklagiller de oldukça önemli.
Tabi beslenmenizde bunları öncelemeniz bir daha asla et ya da süt ürünleri tüketemeyeceğiniz anlamına gelmiyor. Eğer veganlığı bir yaşam biçimi olarak benimsemiş değilseniz belli aralıklarla, öğünlerinize et ve süt ürünleri de ekleyebilirsiniz.
Hızlıca vejetaryen ve vegan beslenmenin farkına da göz atalım. Aslında Vejetaryen beslenmenin de farklı aşamaları var ama temelde kırmızı et, her türlü kümes hayvanı eti ve balık etinin dışarıda bırakıldığı bir beslenme olduğunu söyleyebiliriz. Vegan beslenmeden temel farkı süt ve süt ürünleri ve yumurta tüketebilirler.
Peki insanlar neden veganlığı tercih ediyorlar? Bu sorunun birden fazla cevabı olabilir aslında. Etik kaygılar (başka bir canlının insanın çıkarları için kullanılması, hayvanlara sunulan kötü yaşam koşulları vb.), insan sağlığı ve gezegenimizin geleceği bu cevapların kilit noktası diyebiliriz.
Ülkemizde vegan beslenme, organik beslenme ile bağdaştırılmış durumda maalesef. Bu yüzden pek çok kişi bunun pahalı bir tercih olduğunu düşünüyor. Aslında her zaman gittiğiniz pazardan aldığınız sebze meyve, marketten aldığınız bakliyat, vegan beslenmenin yaklaşık yüzde 90’ı diyebiliriz. Gözümüzü korkutacak bir durum yok yani.
Siz de vegan beslenmenin size uygun olup olmadığını doktorunuzla konuşabilir, bir kaç gün ya da bir hafta boyunca deneyip size uygun olup olmadığına karar verebilirsiniz.
Kaynaklar
- https://www.health.harvard.edu/blog/what-is-a-plant-based-diet-and-why-should-you-try-it-2018092614760
- https://www.vegansociety.com/go-vegan/definition-veganism
Paylaş
1 yorum